*بسم الله الرحمن الرحیم*

احیای اقامه نماز در عاشورا(قسمت اول)

نـهـضـت حـسـینى براى احیاء دین در همه مظاهر و جلوه‌هایش از جمله (نماز) بود. بُعد معنوى و عبادى زنـدگـى، بـرتـریـن بـُعد حیات است و نماز، بارزترین نشانه حیات معنوى مسلمانان است. با توجّه به اثرات سازنده و تربیتى و بازدارنده این ارتباط با خدا از مفاسد و منکرات، در اسلام اهمیّت ویژه‌اى دارد.

امـام حـسـیـن (علیه السلام) در نهضت عاشورا اهتمام بسیارى به نماز مى‌داد. مهلت شب عاشورا را آن حضرت و یـارانـش بـه نـمـاز و تـضـرّع بـه درگـاه خداوند گذراندند و از تکیه‌گاه خدایى براى نبرد عـاشـورا، مـدد گـرفـتـنـد. عـشـق بـه نـمـاز و نـیـایـش و تـلاوت قـرآن و اسـتـغـفـار و دعـا در دل امـام آن چـنـان بـود کـه بـه بـرادرش عـباس گفت: "از این گروه بخواه تا نبرد را به فردا بـیندازند و امشب به تاخیر افتد، باشد که به نماز و دعا و استغفار بپردازیم. خدا مى‌داند که من پیوسته علاقه به نماز و تلاوت آیات الهى داشته‌ام:

«لَعـَلَّنـا نُصَلّى لِرَبِّنَا اللَّیْلَةَ وَ نَدْعوُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ فَهُوَ یَعْلَمُ اَنّى کُنْتُ اُحِبُّ الصَّلاةَ لَهُ وَ تَلاوَةَ کِتابِهِ وَ کَثْرَةَ الدُّعاءِ وَالاِْسْتِغْفارَ.»(1)

بـه نـقـل تاریخ، شب عاشورا از خیمه اصحاب امام حسین (علیه السلام)، آواى مناجات و زمزمه دعا و تلاوت به گوش مى‌رسید.

امام روز عـاشـورا پـس از نـمـاز صـبـح، بـا یـاران سـخن گفت و آماده نبرد شدند. ظهر عاشورا وقتى ابـوثـمامه صائدى وقت نماز را به یاد او آورد، حضرت فرمود: نماز را به یاد آوردى! خداوند تـو را از نـمـازگـزاران و ذاکـران قـرار دهـد. آرى ایـنـک اوّل وقـت نـمـاز است. سپس فرمود: از اینان بخواهید تا دست از جنگ بردارند تا نماز بگزاریم.(2)

سـعـیـد بن عبدالله حنفى نیز هنگام نماز امام، جلوى او ایستاد و همه تیرهاى دشمن را که به سوى امـام مـى‌آمـد بـه جـان خرید تا آنجا که نماز امام پایان یافت و او غرق در خون شد و اوّلین شهید نماز در جبهه کربلا شد.(3)

عـشـق بـه نـمـاز، در پـیـروان راستین ابا عبداللّه الحسین (علیه السلام) بود. عبدالله بن عفیف ازدى که در کوفه مى‌زیست و در مسجد کوفه آن اعتراض تند را علیه ابن زیاد، نسبت به کشتن امام حسین (علیه السلام) کـرد و در نـهـایـت هـم در راه ایـن دفـاع، بـه شـهـادت رسـیـد، بـه نقل مورّخان پیوسته در مسجد بزرگ کوفه بود و تا شب نماز مى‌خواند.(4)

اگـر امـام حـسـیـن (علیه السلام) را احـیـاگر فرهنگ نماز راستین بدانیم ـ آنگونه که در زیارتنامه‌هاى آن حـضـرت آمـده اسـت ـ سـخـنـى بجاست. امام، هم خودش عبادتى مخلصانه داشت و هم شعائر دین را اقامه مى‌کرد.

در زیارت او مى‌خوانیم:

«اَشـْهـَدُ اَنَّکَ قـَدْ اَقـَمـْتَ الصَّلاةَ و آتـَیـْتَ الزَّکـاةَ ... وَ عـَبـَدْتـَهُ مـُخـْلِصـاً حـَتـّى اَتـاکَ الْیَقینُ.»(5)

در زیـارت مـسـلم بـن عـقـیـل نـیـز ایـن تعبیر دیده مى‌شود.(6) همچنین در بسیارى از زیـارت‌هـاى سـیـدالشـهـدا(علیه السلام) بـه ایـن نـکته برمى‌خوریم. این جایگاه والاى نماز را در نهضت عاشورا و حماسه آفرینان آن نشان مى‌دهد.

پـیـام عـاشـورا، پـیـام اقـامـه نـمـاز و تـربـیـت نـسـلى نـمـاز خـوان و خـدادوسـت و اهـل تـهـجّد و عرفان است. عزاداران حسینى نیز باید (اقامه نماز) را در درجه نخست اهتمام خویش قرار دهند تا تبعیّت و پیروى خویش را از مولایشان نشان دهند.

امام خمینى(ره) در تاکید بر همین مساله، از عاشوراى حسینى اینگونه یاد مى‌کند:

«سـیـدالشـهـدا(علیه السلام) در هـمـان ظـهـر عـاشـورا کـه جـنـگ بـود و آن جـنـگ بزرگ بود و همه در معرض خـطـر بـودنـد، وقـتـى یکى از اصحاب گفت که ظهر شده است، فرمود که یاد من آوردید نماز را و خـدا تـو را از نمازگزاران حساب کند و ایستاد در همان جا نماز خواند. نگفت که ما مى‌خواهیم جنگ بکنیم، خیر، جنگ را براى نماز کردند.»(7)
 

منابع:

1- ارشاد، شیخ مفید، ج 2، ص91 .

2- اعیان الشیعه، ج1، ص 606 .

3- وقعة الطّف، ص 232 .

4- همان، ص 266 .

5- التهذیب، ج 6، ص 67 (زیارت وارث) .

6- مفاتیح الجنان، ص 401 .

7- صحیفه نور، ج 12، ص 148 .

برگرفته از پیام‌های عاشورا، جواد محدثی

اللهم صل علی محمد و ال محمد

یا علی